Bướm - Những bông hoa biết bay
Tìm hiểu về loài Bướm
Bướm là  loài côn trùng thuộc bộ cánh vảy Lepidoptera . Gồm có : Bướm ngàyBướm đêm ( hay còn gọi là con Ngài ) .
Trên thế giới có khoảng 170.000 loài bướm , chúng thuộc loài côn trùng có sự đa dạng về loài thuộc loại cao so với các loài côn trùng khác . Việt Nam có gần 1.000 loài bướm ,trong số đó có rất nhiều loài Bướm đặc hữu Việt Nam,nhiều loài bướm mới được phát hiện nhưng chưa được đặt  tên.
Bướm ngày hoạt động vào ban ngày , sở hữu đôi cánh  rực rỡ với hàng nghìn vảy nhỏ li ti xếp chồng lên nhau, đôi khi nó cũng là những hạt có màu có thể khúc xạ ánh sáng ,do đó cánh bướm có màu sắc liên tục thay đổi khi chúng chuyển động .
Bướm đêm hoạt động vào ban đêm , số lượng các loài bướm đêm lớn gấp 10 lần các loại bướm ngày,bướm đêm có hình dáng đa dạng , nhiều loài trong số đó hoạt động cả ban đêm lẫn ban ngày, nhất là lúc hoàng hôn .

Cấu tạo hình thái của loài bướm :

Cũng như nhiều loài côn trùng khác, thân bướm được chia làm 3 phần : Đầu ,ngực và bụng. Tất cả những phần này đều được phủ một lớp lông và vảy . Đầu mang một cặp mắt kép , một đôi râu, 2 mảnh môi sờ ( cơ quan cảm nhận vị giác ) và một vòi hình ống để hút thức ăn. Râu bướm có 2 dạng chính : dạng hình roi và dạng răng lược. Ngực được chia làm 3 đốt, mỗi đốtmang một cặp chân, tổng cộng bướm có 6 chân. Các đốt ngực giữa và sau mang một đôi cánh có nhiều gân được phủ lớp vảy nhiều màu sắc . Hệ gân cánh và các kiểu màu sắc của cánh là những đặc điểm chủ yếu để phân loại các loài bướm.
Ở nhiều loài bướm,con đực và con cái hoàn toàn khác nhau , cũng có nhiều loài bướm thay đổi hìn thái theo vùng địa lý và theo mùa. Không phải loài bướm nào cũng màu sắc lộ liễu , chúng có mầu sắc hòa vào môi trường xung quanh để ngụy trang .
Vòng đời của loài bướm :
Vòng đời của bướm có 4 giai đoạn: Giai đoạn trứng >>> Giai đoạn sâu non ( ấu trùng bướm ) >>> Giai đoạn nhộng >>> Giai đoạn trưởng thành ( Bướm ).
Tập tính - sinh thái :
Vào mùa sinh sản bướm đực tìm bướm cái để kết đôi ,bướm ngày nhận ra nhau bằng mắt , bướm đêm tìm đến nhau bằng mùi, Nếu bị quấy rầy khi đang kết đôi . bướm bay đi,nhưng đuôi vẫn gắn chặt với nhau.
Sau khi kết đôi ,không lâu sau bướm đực rời bướm cái và chết .Trong thời gian đó,bướm cái tìm chổ để đẻ trứng trên loại cây mà sau này các sâu non khi nở ra  sẽ lấy cây đó làm thức ăn .Sau đó đến lượt bướm cái chết .
Khoảng 10 ngày sau sâu non chui ra khỏi trứng, khác với bố mẹ,sâu non có miệng kiểu nghiền,nó rất háu ăn và ngốn nhiều lá cây
Sâu lớn dần lên...chẳng baolâu lớp da của nó trở nên chật cứng. Chính vì thế chúng phải tạo ra lớp da mới lớn hơn. Nó xé rách lớp da cũ để chui ra....liên tục như vậy,sâu bướm có thể lột xác 4 lần trong một tháng . Một tháng sau khi nở, sâu đã chuẩn bị cho lần lột xác cuối cùng . Nó chọn 1 cành cây khuất gió và biến thành nhộng. Đầu tiên,sâu tạo thành một cái đai tơ để khỏi lắc lư. Ấu trùng nằm bất động khoảng 2-3 ngày ,sau đó nó phồng lên và xé rách lớp da của lần lột xác cuối cùng .
Sâu bướm nằm bên trong nhộng và thở khẽ và sống nhờ vào thức ăn dự trữ bên trong cơ thể. Bên trong nó có một sự sinh sôi mới hình thành . Và một hôm một con bướm xinh đẹp chào đời .
Bướm thuộc nhóm động vật biến nhiệt ,cơ thể chúng phụ thuộc vào nhiệt độ của môi trường xung quanh . Một số loài bướm có tập tính di cư thành đàn.
Bướm là loài chăm chỉ kiếm ăn, một số loài bướm ăn mật hoa, một số ăn nhựa cây và hút quả, những bướm khác lại lấy chất dinh dưỡng từ các thứ mục rữa tự nhiên ,hoặc các chất khoáng hút từ lòng đất.
Tầm quan trọng của việc bảo tồn loài bướm :
Bướm phụ thuộc vào nguồn thực vật mà nơi chúng sống , vì thế sự phong phú về các loài bướm khác nhau trong một phạm vi chỉ ra môi trường sống ở đó đa dạng và lành mạnh. Bướm giúp hoa trái thụ phấn,một số loài bướm chỉ ăn một số loài thực vật nhất định, nếu loài thực vật đó suy giảm đồng nghĩa với việc loài bướm đó đứng trước nguy cơ tuyệt chủng . Một số loài bướm quí híem đã được đưa vào sách đỏ rất cần được bảo vệ.

* Sheet tem Bướm bị Lỗi nếp gấp nặng , đặc biệt quí hiếm,được trích từ bộ tem " Bướm " của nhà sưu tập Nguyễn Quang Vinh
 
----------------------------------

Trong các chuyên đề tem về côn trùng,dòng tem Bướm luôn được người chơi tem ưu ái bởi vẻ đẹp của chúng. Xin được giới thiệu các bộ Tem Bướm do Việt Nam đã phát hành từ trước đến nay . Mời các bạn chiêm ngưỡng .

----------------------------------

Bộ tem Bướm 1965
Mã số : 179 - Ngày phát hành : 28.11.1965  -  Họa sĩ thiết kế :  Trần Ngọc Uyển , Nguyễn Kim Điệp


Bộ tem Bướm 1976
Mã số : 306 - Ngày phát hành : 06.1.1976  -  Họa sĩ thiết kế : Trần Ngọc Uyển


Bộ tem Bướm,hoa 1983
Mã số : 422 - Ngày phát hành : 20.7.1983  -  Họa sĩ thiết kế : Theo tài liệu nước ngoài


Bộ tem Bướm 1986
Mã số : 503 - Ngày phát hành : 11.11.1986  -  Họa sĩ thiết kế : Nguyễn Thị Sâm,Trần Ngọc Uyển



Bộ tem Bướm 1989 ( Triển lãm tem Quốc tế INDIA'89 )
Mã số : 560 - Ngày phát hành : 17.1.1989  -  Họa sĩ thiết kế : Theo tài liệu nước ngoài


Bộ tem Bướm 1991 ( Triển lãm tem Quốc tế TOKYO'91 )
Mã số : 627 - Ngày phát hành : 29.8.1991  -  Họa sĩ thiết kế : Nguyễn Quốc Dũng , Vũ Kim Liên


Bộ tem Bướm đêm 1998
Mã số : 785 - Ngày phát hành : 22.8.1998  -  Họa sĩ thiết kế : Võ Lương Nhi


Bộ tem Bướm 2001
Mã số : 868 - Ngày phát hành : 16.7.2001  -  Họa sĩ thiết kế : Võ Lương Nhi


Bộ tem Bướm rừng 2001 ( Trong bộ tem Động vật VQG Cát Tiên )
Mã số : 859 - Ngày phát hành : 03.4.2001  -  Họa sĩ thiết kế : Võ Lương Nhi


Bộ tem Các loại Bướm 1968 ( Tem phạt VNCH )
Mã số : (?) - Ngày phát hành : 20.8.1968   -  Họa sĩ thiết kế : (?)


Bộ tem Các loại Bướm 1968 ( Tem phạt VNCH in đè )
Mã số : (?) - Ngày phát hành : (?)   -  Họa sĩ thiết kế : (?)

-------------------------------------------------------------------

* Bộ sưu tập tem " Bướm Việt Nam " trên được trích từ Bộ sưu tập tem Truyền Thống của nhà sưu tập tem Nguyễn Quang Vinh :


Nguyễn Quang Vinh là một nhà sưu tập tem người Hà Nội, anh sưu tập tem cách đây trên 30 năm. Anh sưu tập tem chuyên đề về động thực vật, môi trường,sinh thái, tem Tết -12 con giáp ... Nhưng giá trị nhất vẫn là Bộ sưu tập tem Khủng Long với hàng ngàn bộ tem Khủng Long của hàng trăm nước trên thế giới . Chính bởi vậy mà trong làng Tem Việt Nam thường gọi anh bằng cái tên thân mật Vinh " Khủng Long Một Sừng "
Tem Bướm là một trong những bộ chuyên đề mà anh đang xây dựng và theo đuổi trong nhiều năm nay
Hiện nay anh là Ủy viên Ban Chấp hành Hội Tem Hà Nội , đồng thời là Phó chủ nhiệm Câu lạc bộ Tem Thủ Đô thuộc Trung tâm Văn hoá Thành phố Hà Nội.

Website www.biophilavn.com rất mong nhận được những bài viết chất lượng của các tác giả,chia sẻ những hiểu biết và những kiến thức quí báu của mình, để những người yêu thiên nhiên có thêm được nhiều những khám phá khoa học bổ ích khi họ tìm hiểu nguồn tin từ website. Xin chân thành cảm tạ !







Trở lại
Quay lại
Biodiversity Philately Vietnam - BPV
Đang online:2             
Tổng số truy cập: 3624986