Thú Linh Trưởng ở Việt Nam ( Họ Culi )
Các loài thú Linh trưởng ở Việt Nam

( Phần 1 - Họ Culi )

      Họ Culi ( pháp danh khoa học Lorisidae ) là một họ linh trưởng nằm trong phân bộ Linh trưởng mũi cong Strepsirrhini . Các loài trong họ này di chuyển bằng cả 4 chân chậm chạp và không biết nhảy như các loài linh trưởng khác . Chúng di chuyển rất chậm và nhẹ nhàng để tránh các loài thú dữ và tiếp cận con mồi một cách nhẹ nhàng ,kín đáo . Culi có đuôi rất ngắn , tai nhỏ và thân dài , chân trước có chiều dài tương đương với chân sau . Mắt cá và cổ chân có thể cử động linh hoạt , ngón cái nằm ở vị trí đối diện hơn với các ngón tay còn lại so với các loài linh trưởng khác . Với đặc điểm này ,Culi có khả năng cầm nắm khá chắc chắn . Các mạch đặc biệt lưu giữ máu ở tay và chân giúp cho Culi có khả năng co cơ và cầm nắm chặt vào các cành cây hàng giờ mà không bị mỏi .
    Có 6 loài Culi trên Thế Giới . Việt Nam có 2 loài Culi đều thuộc một giống .

    Tại Việt Nam,Culi hay bị săn bắt để làm thuốc . Chúng ta phải kịch liệt phản đối hành động này, nhằm bảo vệ loài Culi đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng các bạn nhé !

   


1. Cu Li Lớn
Tên khoa học : Nycticebus coucang ( Boddaert,1785 )    - Tên tiếng Anh : Slow Loris
Các tên khác : Cù lần, Khỉ gió, Xấu hổ ( Việt ), Linh kè ( Tày ), Na nhún ( Nùng ), Mong lì ( Mường ), Lình lom ( Thái ).
Họ Cu Li : Loricidae     -     Bộ Linh trưởng : Primates
Đặc điểm nhận dạng :
   Culi Lớn  nặng khoảng 1 kg , dài thân 26 - 31 cm, dài đuôi 19 - 40 cm . Đầu tròn, trên đỉnh đầu có sọc màu nâu sẫm. Mắt trố to, xung quanh hai mắt có vòng lông màu nâu đỏ. Từ trên đỉnh đầu có 2 sọc nhỏ màu nâu nhạt chạy xuống dưới mắt. Từ hai gốc tai có vệt lông màu nâu nhạt chạy lên đỉnh đầu theo sống lưng xuống phía dưới . Lông mịn màng có màu vàng đỏ. Ngực thường có màu xám tro. Bụng màu hơi vàng nhạt. Hông và chân sau có màu đỏ hoe.Ngón tay trỏ nhỏ , ngón chân thứ hai có vuốt
Tập tính - sinh thái :
    Culi Lớn hoạt động về đêm. Ban ngày ngủ trên cây cuộn tròn, mặt cúi vào trong lòng. Chúng thường làm tổ trên các hốc cây . Culi Lớn trưởng thành sau 21 tháng. Thời gian mang thai khoảng 191 ngày. Tuổi thọ kéo dài khoảng 20 năm.
   Thức ăn của chủ yếu là các loại quả cây, một số loài động vật nhỏ như thằn lằn và côn trùng.
   Culi Lớn thích sống ở bìa rừng , nơi chúng có thể bắt được nhiều côn trùng làm thức ăn
Phân bố :
   - Thế giới : Bănglađét ,Mianma, Trung Quốc, Lào, Campuchia, Thái Lan , Malaixia , Inđônêxia
   - Việt Nam : Các tỉnh phía Bắc tới Gia Lai, Kon Tum ...
Tình trạng bảo tồn :
   - Thế giới :Sách đỏ IUCN phân hạng sẽ nguy cấp : VU
   - Việt nam : Sách đỏ Việt Nam phân hạng sẽ nguy cấp : VU A1c,d




2. Cu Li Nhỏ
Tên khoa học : Nycticebus pygmaeus ( Bonhote,1907 )    - Tên tiếng Anh : Pygmy Loris
Các tên khác : Cù lần, Cu li lùn ( Việt ), Tu lình kè ( Tày ), Tu lình don ( Thái ), Mong lì ( Mường )
Họ Cu Li : Loricidae     -     Bộ Linh trưởng : Primates
Đặc điểm nhận dạng :
   Culi Nhỏ kích thước nhỏ hơn Culi Lớn, chiều dài thân chỉ từ 21- 29 cm, nặng khoảng 0,6 kg . Lưng màu vàng đậm . Xung quanh mắt có hai vòng tròn lông màu nâu vàng. Có hai dải lông màu nâu sẫm chạy từ đỉnh đầu xuống trên 2 mắt. Từ hai  gốc tai có hai vệt rộng màu nâu đỏ chạy từ trên đỉnh đầu và nối với nhau. Lông mềm mại màu hung nâu xen kẽ ít lông trắng bạc . Dọc sống mũi có vệt trắng . Dọc sống lưng không có sọc hoặc rất mờ , bụng trắng vàng ánh bạc . Ngón chân thứ 2 có vuốt, các ngón chân khác có móng .
Tập tính - sinh thái :
    Culi Nhỏ sống đơn. Leo trèo khá song đi lại chậm chạp . Tính trầm lặng và nhút nhát .Chúng có khả năng treo người mình trên cành cây và dùnh hai tay để cầm thức ăn. Khi gặp  kẻ thù ,chúng thường nấp mình sau cành cây rồi lấy hai tay che kín mặt .
    Culi Nhỏ ăn côn trùng ( cào cào,châu chấu, gián...), chin non,trứng chim và một số loại quả mềm.
    Mùa sinh sản của chúng từ tháng 10 đến tháng 12 , thời gian mang thai khoảng 188 ngày .Mỗi năm đẻ 1 lứa , mỗi lứa đẻ 1 con. Tuổi thọ trung bình là 20 năm.
    Culi Nhỏ sống ở các khu rừng thư thoáng,cây có nhiều hang bọng,vùng sống thường ổn định qua nhiều năm
Phân bố :
   - Thế giới : Lào, Campuchia
   - Việt Nam : Các tỉnh có rừng ở phía bắc sông Cửu Long.
Tình trạng bảo tồn :
   - Thế giới :Sách đỏ IUCN phân hạng sẽ nguy cấp : VU
   - Việt nam : Sách đỏ Việt Nam phân hạng sẽ nguy cấp : VU A1c,d


Cu Li là loài thú bé bỏng và nhút nhát . Chúng ta hãy chung tay bảo vệ loài thú dễ thương này các bạn nhé !
Trở lại
CÁC BÀI VIẾT KHÁC
Thú họ Mèo tại Việt Nam (11/08/2012)
Danh mục các loài Thú Linh Trưởng ở Việt Nam (18/03/2014)
Thú Linh Trưởng ở Việt Nam ( Họ Khỉ - Loài Khỉ ) (18/03/2014)
Thú Linh Trưởng ở Việt Nam ( Họ Khỉ - Loài Voọc ) (18/03/2014)
Thú Linh Trưởng ở Việt Nam ( Họ Vượn ) (17/03/2014)
Xem tiếp
Biodiversity Philately Vietnam - BPV
Đang online:7             
Tổng số truy cập: 3598673